Giáo Sư Nguyễn Văn Đạo

Năm 1948, dưới sự hướng dẫn của chuyên gia hàng đầu về Hàm giải tích của Pháp - Giáo sư Georges Valiron, Lê Văn Thiêm đã bảo vệ xuất sắc luận án Tiến sĩ Khoa học quốc gia về Toán và được mời giảng dạy tại Đại học Zurich (Thụy Sĩ).

Trước khi chính thức theo đuổi Toán học, Lê Văn Thiêm từng chuẩn bị vào học ngành gì?

Sau khi đỗ tú tài toàn phần, nguyện vọng của Lê Văn Thiêm là học tiếp Toán ở bậc đại học.

Tuy nhiên, khi đó cả Đông Dương chỉ có một trường đại học tại Hà Nội, chuyên về Y khoa và Luật khoa, chưa đào tạo cử nhân Toán. Do đó, năm 1938, Lê Văn Thiêm ghi tên theo học lớp Lý - Hoá - Sinh (PCB) để chuẩn bị vào học ngành Y.

Năm sau (1939) với thành tích đỗ thứ nhì kỳ thi PCB, Lê Văn Thiêm được nhận học bổng sang Pháp du học.

Năm 1949, theo lời kêu gọi của Hồ Chủ tịch, GS. Lê Văn Thiêm từ bỏ địa vị khoa học của mình ở Zurich để về nước tham gia tích cực vào cuộc chiến đấu giành độc lập cho dân tộc. Ông về nước tham gia kháng chiến chống thực dân Pháp, công tác tại Sở Giáo dục Nam Bộ từ ngày 19/12/1949. Năm 1951, ông được Chính phủ điều động từ Nam Bộ ra Việt Bắc để nhận nhiệm vụ mới. Đó là nhiệm vụ gì?

Ông được giao nhiệm vụ xây dựng Trường Khoa học Cơ bản và Trường Sư phạm Cao cấp, được cử giữ chức vụ Hiệu trưởng của hai trường này và giảng dạy môn Cơ học lý thuyết.

"Ngoài những bài giảng của giáo viên trên lớp, toàn bộ tài liệu học tập chỉ có hai tập sách giáo khoa đại học, một về toán đại cương, một về Vật lý đại cương xuất bản tại Pháp, do Giáo sư Thiêm mang về... Trong điều kiện bộ máy hành chính và hậu cần giúp việc của nhà trường rất nhỏ bé, Giáo sư Thiêm đã phối hợp chặt chẽ với tổ chức Đảng, Đoàn thanh niên và Đoàn học sinh để quản lý một cách toàn diện mọi hoạt động của trường" - GS. Lê Thạc Cán kể lại.

Trong suốt 47 năm (từ năm 1944-1991), GS. Lê Văn Thiêm đã để lại trên 20 công trình khoa học có giá trị, trong đó có công trình là nguồn gốc xuất phát của một số luận án tiến sĩ Toán học của Mỹ hiện nay. Ông đã có những đóng góp to lớn cho Toán học trên cả ba phương diện: nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng và triển khai ứng dụng. 5 năm sau ngày mất, GS Lê Văn Thiêm đã được Nhà nước Việt Nam trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt 1 năm 1996 với các công trình khoa học nào?

Để ghi nhớ những cống hiến to lớn của GS Lê Văn Thiêm về khoa học, giáo dục và xã hội, 5 năm sau ngày ông mất, Nhà nước Việt Nam đã truy tặng ông giải thưởng Hồ Chí Minh với cụm công trình về nghiên cứu cơ bản của toán học lý thuyết và những bài toán về ứng dụng (1960–1970).

GS. Hoàng Tụy - một đồng nghiệp, một người bạn thân thiết có nhiều năm gắn bó với ông đã tâm sự: "Nếu như GS. Lê Văn Thiêm cứ tiếp tục sự nghiệp nghiên cứu ở Pháp hay ở Mỹ thì chắc chắn, với tài năng xuất sắc của mình, ông đã có thể có nhiều cống hiến to lớn hơn cho toán học và tên tuổi quốc tế của ông lẫy lừng hơn. Song ông đã lựa chọn trở về quê nhà, cùng chia sẻ khó khăn gian khổ với đồng bào, và thật sự, tất cả những gì ông đã cống hiến cho Tổ quốc và cộng đồng toán học Việt Nam chỉ có thể khiến chúng tôi vô cùng biết ơn ông và tự hào về ông".

Ông bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ A Toán học ở đâu?

Sau khi đỗ Cử nhân Toán học, Lê Văn Thiêm sang Đức và làm luận án Tiến sĩ tại Đại học Göttingen (Đức) với học bổng của Quỹ Alexander von Humboldt dưới sự hướng dẫn của nhà toán học Hans Wittich.

Luận án Tiến sĩ Toán học của ông về giải tích phức được bảo vệ thành công năm 1945 tại Đại học Göttingen. Tên của luận án tạm dịch là: "Về việc xác định kiểu của một diện Riemann mở đơn liên". Buổi bảo vệ được tổ chức vào ngày 4/4/1945, sau đó bằng tiến sĩ được trao vào ngày 8/4/1946 với điểm đánh giá trung bình: Giỏi. Ông được xem là người Việt Nam đầu tiên có bằng Tiến sĩ Toán học.

Ông tiếp tục bảo vệ luận án Tiến sĩ Quốc gia ở Pháp năm 1949 tại Đại học Paris 11.

Nhà toán học Lê Văn Thiêm là người đầu tiên đưa ra lời giải cho một bài toán khó đã tồn tại nhiều năm. Đó là bài toán nào?

Lê Văn Thiêm là người đầu tiên đưa ra lời giải cho một bài toán khó đã tồn tại nhiều năm của "Bài toán ngược của lý thuyết Nevanlina".

Công trình của ông không chỉ được quan tâm vì đã chứng minh sự tồn tại nghiệm của bài toán đó, mà còn vì ông đã đưa ra một phương pháp hoàn toàn mới để nghiên cứu vấn đề đặt ra.

Trong những công trình khoa học và sách chuyên khảo gần đây trên thế giới, người ta vẫn còn nhắc tới công trình của ông viết cách đây hơn nửa thế kỷ và nhắc đến ông như là một trong những người có công đầu trong việc xây dựng lý thuyết về Toán học.

GS. Lê Văn Thiêm sinh ngày 29/3/1918 tại xã Trung Lễ, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh trong một dòng họ có truyền thống hiếu học, khoa bảng. Ông từng theo học tại đâu?

Năm 1930, cả cha và mẹ Lê Văn Thiêm đều qua đời. Lê Văn Thiêm đã vào Quy Nhơn, nương tựa nơi người anh cả Lê Văn Kỷ đang hành nghề thuốc ở đó, để học tại Trường Collège de Quy Nhơn.

Tại đây, Lê Văn Thiêm đã khiến tất cả các thầy giáo phải kinh ngạc về sự thông minh xuất chúng của mình, đặc biệt ở môn Toán học.

Chỉ trong 4 năm (1933-1937), cậu học trò này đã hoàn thành xuất sắc chương trình học 9 năm và đứng đầu danh sách khen thưởng của nhà trường khi tốt nghiệp Cao đẳng tiểu học (tương đương với THCS ngày nay). Ba tháng sau, Lê Văn Thiêm lại lập một kỳ tích mới: thi đỗ tú tài phần 1 (tương đương lớp 11 ngày nay), việc mà người bình thường phải chuẩn bị khẩn trương trong 2 năm. Ngay năm sau, Lê Văn Thiêm lại thi đỗ tú tài toàn phần.

Sang Pháp du học, Lê Văn Thiêm theo học tại trường đại học nào?

Đến Pháp, Lê Văn Thiêm vào học tại Trường Đại học Sư phạm Paris (École Normale Supérieure de Paris), một cái nôi đào tạo nhân tài Toán học của nước Pháp.

Năm 1939, phát xít Đức thổi bùng ngọn lửa chiến tranh ở châu Âu và thôn tính luôn nước Pháp. Mãi đến năm 1941, Lê Văn Thiêm mới có điều kiện học lại bình thường. Sau 1 năm, anh đã đỗ Cử nhân Toán học thay vì phải học 3 năm như mọi người.

Tại sao cần Luật sư tư vấn pháp luật – Cố vấn pháp lý

Trong tình hình xã hội hiện nay, các quy định pháp luật đã được hình thành rất chặt chẽ trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Do đó, nếu không có đủ am hiểu về luật pháp rất dễ xảy ra những vấn đề pháp lý.  Ngoài ra, khi vướng mắc vào các vấn đề pháp lý không mong muốn mà không có sự hỗ trợ kịp thời từ phía Luật sư thì rất dễ quý khách hàng sẽ bị ảnh hưởng đến quyền lợi của bản thân. Do đó, khi xảy ra tranh chấp dân sự hay hình sự, hãy nhấc máy lên liên hệ ngay cho Luật Sư của văn phòng Luật Thiên Mã để được tư vấn, hỗ trợ đảm bảo tối đa quyền lợi của minh. Luật Thiên Mã là văn phòng luật sư có kinh nghiệm đa lĩnh vực.

Đơn vị Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược HuếBộ môn Chẩn đoán hình ảnhBộ môn Da LiễuBộ môn Di truyền Y họcBộ môn Dược LýBộ môn Gây mê hồi sức và Cấp cứuBộ môn Giải phẫu - Phẫu thuật thực hànhBộ môn Hoá sinhBộ môn Huyết họcBộ môn Ký sinh trùngBộ môn MắtBộ môn Miễn dịch - Sinh lý bệnhBộ môn Mô phôi, Giải phẫu bệnh và Pháp yBộ môn NgoạiBộ môn NhiBộ môn NộiBộ môn Phụ sảnBộ môn Phục hồi chức năngBộ môn Sinh lýBộ môn Tai Mũi HọngBộ môn Tâm thầnBộ môn Truyền nhiễm - LaoBộ môn Ung bướuBộ môn Vi sinhCông đoàn TrườngĐảng UỷĐoàn Thanh niên - Hội Sinh viênHội Cựu chiến binhHội Cựu Giáo chứcHội đồng TrườngKhoa Cơ bảnKhoa DượcKhoa Đào tạo Quốc tếKhoa Điều dưỡngKhoa Răng Hàm MặtKhoa Y học Cổ truyềnKhoa Y tế Công cộngPhòng Chính trị và Công tác sinh viênPhòng Đào tạo Đại họcPhòng Đào tạo Sau đại họcPhòng Kế hoạch, Tài chính và Cơ sở Vật chấtPhòng Khảo Thí và Bảo đảm chất lượng giáo dụcPhòng Khoa học Công nghệ - Hợp tác Quốc tếPhòng Tổ chức, Hành chính, Thanh tra và Pháp chếTrung tâm Công nghệ Thông tinTrung tâm Thông tin - Thư việnTrung tâm Y học Gia đìnhViện Đào tạo và Bồi dưỡng cán bộ y tếViện nghiên cứu Sức khỏe cộng đồngViện Y Sinh học

Các cáo buộc đạo văn dường như đang trở thành vũ khí mới nhất trong cuộc chiến về vấn đề lãnh đạo và chỉ đạo tại các trường ưu tú của Mỹ, theo đánh giá của The New York Times.

Trong nhiều tuần, tỷ phú Bill Ackman đã vận động trên phương tiện truyền thông xã hội chống lại cựu Hiệu trưởng Harvard Claudine Gay trong bối cảnh bà bị cáo buộc đạo văn các học giả khác.

Tuy nhiên, mới đây, trang Business Insider đã đăng tải những cáo buộc tương tự về đạo văn chống lại vợ của ông, giáo sư Neri Oxman- một kiến trúc sư và nhà thiết kế, người có bằng tiến sĩ về tính toán thiết kế từ Viện Công nghệ Massachusetts (MIT).

“Phát súng” từ Business Insider chống lại Tiến sĩ Oxman diễn ra vào thứ Năm (ngày 4/1/2024), hai ngày sau khi Hiệu trưởng Harvard Tiến sĩ Gay từ chức.

Theo đó, Tiến sĩ Oxman "đã đánh cắp các câu và toàn bộ đoạn văn từ Wikipedia, các học giả khác và các tài liệu kỹ thuật trong bài viết học thuật của mình".

Bà Oxman ngay sau đó đã công khai xin lỗi. "Khi tôi cống hiến sự nghiệp của mình để thúc đẩy khoa học và đổi mới, tôi luôn nhận ra tầm quan trọng sâu sắc của những đóng góp của các đồng nghiệp và những người đi trước tôi", bà viết trên mạng xã hội.

Tiến sĩ Oxman cũng nói rằng đã trích dẫn các nguồn nhưng "bỏ qua dấu ngoặc kép cho một số công trình mà đã sử dụng" trong bốn đoạn của luận án dài 330 trang của mình.

“Không bao gồm dấu ngoặc kép là vi phạm sổ tay liêm chính học thuật của MIT", Business Insider lập luận.

Tiến sĩ Oxman cũng xin lỗi vì đã diễn giải một câu từ một cuốn sách của Claus Mattheck trong luận án của mình và không trích dẫn ông.

Trong khi đó, đáp lại cáo buộc nhằm vào vợ mình, tỷ phú Bill Ackman cho biết sẽ tiến hành điều tra đạo văn của tất cả các giảng viên MIT hiện tại, bao gồm cả Sally Kornbluth, hiệu trưởng của trường và sẽ chia sẻ kết quả với công chúng.

Kimberly Allen, người phát ngôn của MIT, cho biết trong một email rằng các nhà lãnh đạo của trường đại học "vẫn tập trung vào việc đảm bảo công việc quan trọng của tất cả mọi người tại MIT tiếp tục diễn ra, cần thiết cho an ninh, thịnh vượng và chất lượng cuộc sống của quốc gia".

Ở một khía cạnh khác, Jonathan Bailey, một nhà tư vấn bản quyền và đạo văn, đồng thời là nhà điều hành trang web Plagiarism Today, cho biết ông lo lắng về việc "vũ khí hóa đạo văn".

"Tôi lo lắng rằng chúng ta sẽ thấy sự gia tăng mạnh mẽ trong các phân tích kém chất lượng cố gắng thổi phồng các vấn đề nhỏ hoặc cáo buộc đạo văn khi bằng chứng không đủ hỗ trợ," ông nói.

Trong thời đại AI, các cáo buộc đạo văn có thể dễ dàng thực hiện hơn và có thể dễ dàng được vũ khí hóa bởi một trong hai bên trong một cuộc tranh chấp.

"Không nghi ngờ gì ở cả hai phía, đạo văn đã trở thành một vũ khí, giống như hệ thống tư pháp hình sự đã được vũ khí hóa", Alan Dershowitz, giáo sư luật Harvard, người đã có cuộc tranh biện về cáo buộc đạo văn nhằm vào bản thân mình nhiều năm trước và đã được Harvard xóa bỏ.

"Mọi thứ đều được vũ khí hóa ở Mỹ ngày nay", GS nói. Được biết, Tiến sĩ Oxman được miêu tả trong một hồ sơ năm 2018 của The New York Times là: “Một học giả xuất sắc, người đã thành lập một ngành học mà bà gọi là sinh thái vật chất, hoạt động "với các sinh vật tự nhiên như nấm mốc, vua và tằm, để tạo ra các vật thể và cấu trúc phi thường làm được tất cả những điều phi thường".

Sinh ra ở Israel, Oxman là trung úy đầu tiên trong Không quân Israel. Bà và tỷ phú Ackman kết hôn vào năm 2019.

Tên tuổi GS. Lê Văn Thiêm có thể gắn với rất nhiều chữ "đầu tiên". Ông cùng với GS. Phạm Tinh Quát là những người Việt Nam đầu tiên nhận được học vị tiến sĩ quốc gia của Pháp. Ông là tác giả của công trình toán học đầu tiên của người Việt Nam công bố trên tạp chí quốc tế, là người Việt Nam đầu tiên trở thành giáo sư toán học tại một trường đại học châu Âu...

Bạn đã biết những gì về vị giáo sư tài ba này?